تینا مزدکی: پروژه جدید ناسا کاری می‌کند که کاربران بتوانند بقایای ستارگانی را ببینند که در انفجارهای عظیم ابرنواخترها و ابرهای متراکم گاز و غبار کیهانی پدید آمده‌اند وبا رصدخانه پرتوایکس چاندرا و سایر تلسکوپ‌های فضایی ثبت شده‌اند. فیلتر AR به اینستاگرام اضافه شده است تا ۲۵ سالگی چاندرا، تلسکوپ فضایی پرتوایکس شاخص ناسا را که در ۲۳ جولای ۱۹۹۹ پرتاب شد، جشن بگیرد.
برای استفاده از تجربه چاندرا اینستاگرام، حساب «NASACHandraXray» را جستجو کنید. در گزینه افکت‌ها (برگه‌ای که شبیه سه ستاره چهارپر است) را انتخاب کنید و هر کدام را که می‌خواهید انتخاب کنید. اکنون می‌توانید افکت را در دوربین خود ذخیره کنید و آن را در «story» اینستاگرام خود اعمال کنید.
کیمبرلی آرکاند، دانشمند فناوری نوظهور و تجسم مرکز اشعه ایکس چاندرا، می‌گوید از این‌که اجرام آسمانی را این‌گونه به زمین می‌آورند هیجان‌زده است. کاربران می‌توانند از طریق گوشی هوشمند خود و واقعیت افزوده اکتشافات چاندرا را ببینند و بدین‌ترتیب، تجربه شگفت‌انگیزی را به دست می‌آورند.
چه اجرامی را می‌توانید ببینید؟
تجربه اینستاگرام با استفاده از مدل‌های سه‌بعدی ایجادشده از داده‌های چاندرا و مشاهدات سایر تلسکوپ‌ها ایجادشده است. البته برای این کار کمی مدل‌سازی ریاضی نیز لازم بود. این مدل‌سازی سه‌بعدی اجرام، که معمولاً به‌عنوان پیش‌بینی‌های دوبعدی روی کره‌ی آسمانی روی زمین دیده می‌شود، تنها در سال‌های اخیر به لطف ابزار و فن‌های جدید امکان‌پذیر شده است. این دستاورد به انفجاری در پیچیدگی مدل‌های سه‌بعدی داده محور اجرام آسمانی دوردست منجر شده است.
با پیشرفت این فناوری، فرصت‌های ارائه‌شده به عموم از طریق واقعیت مجازی، توسعه‌یافته است. این برنامه تجربیاتی فراتر از منظومه شمسی ارائه می‌کند و این مفهوم نوآورانه را در اعماق کیهان اعمال می‌کند. بنابراین اگر می‌خواهید کاوش مجازی خود را آغاز کنید ما چند مورد را برای شروع به شما پیشنهاد می‌کنیم:
تپ اختر بادبان (The Vela pulsar) با یک جفت کمان بنفش خیره‌کننده و نوار ضعیفی که از مرکز آن‌ها عبور می‌کند، ۱۰۰۰ سال نوری از ما فاصله دارد. این ستاره درواقع ستاره‌ای نوترونی است که هنگام فروپاشی ستاره‌ای عظیم تشکیل‌شده است. اگرچه این ستاره نوترونی تنها حدود ۲۰ کیلومتر عرض دارد، اما جرم آن تقریباً دو برابر خورشید است؛ بنابراین ماده موجود در آن به‌قدری متراکم است که یک قاشق غذاخوری از آن روی زمین، بیش از ۱ میلیارد تن وزن خواهد داشت. چنین وزنی حتی از کوه اورست نیز سنگین‌تر است.
تپ اختر بادبان در هر ثانیه ۱۱ بار به دور خودش می‌چرخد که از چرخش پره‌های بالگرد هم سریع‌تر است. همان‌طور که ستاره نوترونی در حال چرخش است، شراره‌هایش با سرعت حدود ۷۰ درصد سرعت نور از قطب‌ها فوران می‌کنند. تولد ستاره نوترونی مانند نمونه‌ای که در قلب تپ اختر بادبان است، با انفجار کیهانی عظیمی به نام ابرنواختر همراه است که طی آن، هسته تحت تأثیر جاذبه خودش فرومی‌ریزد.
تجربه جدید ناسا در اینستاگرام همچنین به کاربران این فرصت را می‌دهد تا یکی از معروف‌ترین نمونه‌های مرگ ستاره‌ای را کشف کنند. بقایای ابرنواختر تیکو که با نام‌های (SN ۱۵۷۲) یا (B Cassiopeiae) نیز شناخته می‌شود، نام بقایای ابرنواختری است که در فاصله ۸۰۰۰ تا ۱۰هزار سال‌نوری از زمین واقع شده است. این ابرنواختر برای اولین بار در سال ۱۵۷۲ مشاهده شد و به افتخار یکی از کاشفان آن، «تیکو براهه» ستاره‌شناس دانمارکی نامگذاری شده است.
اعتقاد بر این است که این ابرنواختر از نوع Ia بوده و کمی متفاوت از انفجارهایی است که به تولد ستاره نوترونی می‌انجامد. ابرنواخترهای نوع Ia زمانی شکل می‌گیرند که بقایای کوتوله‌های سفید، مواد را از ستارگان همسایه جذب خود می‌کنند. این مواد روی کوتوله سفید انباشته می‌شود تا درنهایت، جرم کوتوله از حد چاندراشه‌کار (۱٫۴ برابر جرم خورشید) فراتر برود؛ بدین‌ترتیب انفجاری گرماهسته‌ای در تمام کوتوله اتفاق می‌افتد که درخشان‌ترین انفجار شناخته‌شده در تمام عالم است.
تجربه اینستاگرام همچنین بقایای ستاره مرده دیگری را نشان می‌دهد. سحابی هلیکس (مارپیچ، Helix Nebula) ابر منبسط‌شونده‌ای از مواد ستاره‌ای است که در فاصله ۶۵۰ سال نوری از ما در صورت فلکی دلو (آبریز) قرار دارد. سحابی مارپیچ نمونه‌ای از سحابی سیاره‌نما است که برخلاف نامش، ربطی به سیارات ندارد. سحابی سیاره‌نما پوسته‌ای در حال انبساط از گاز و غبار است و در اواخر عمر غول‌های سرخ با رها شدن لایه‌های بیرونی ستاره در حال مرگ پدید می‌آیند. در قلب این سحابی که در تصویر چاندرا به شکل حباب بنفش‌رنگ دیده می‌شود، هسته داغ ولی خاموش ستاره جای گرفته که هم‌اکنون کوتوله سفید نامیده می‌شود.
سحابی چشم‌گربه (Cat’s Eye Nebula) نیز یک سحابی سیاره‌نما است و با فاصله ۳۲۶۲ سال‌نوری از زمین در صورت فلکی اژدها (تنین) قرار دارد. این سحابی سیاره‌نما را می‌توان با جزئیات بسیار عالی مشاهده کرد و مارپیچ‌های پیچ‌خورده غبار و گاز را در کنار پوسته‌های منبسط‌شونده آن به‌وضوح دید.
بااین‌حال، تجربه تماشای کیهان تمام ماجرا نیست. این برنامه حاوی داده‌های کیهانی است که از طریق فرآیندی به نام «sonification» به صدا تبدیل‌شده است. این ویژگی به‌عنوان بخشی از برنامه دسترسی چاندرا که در چهار سال گذشته اجراشده است امکان‌پذیر شد. اولین باری نیست که ناسا با اینستاگرام برای ایجاد تجربه‌ای فضایی همکاری می‌کند.
کاربران پلتفرم رسانه‌های اجتماعی قبلاً می‌توانستند عملکردهای درونی کنترل مأموریت ناسا را بررسی کنند، با ایستگاه فضایی بین‌المللی (ISS) به مدار پایین زمین سفر کنند و با مریخ‌نورد استقامت در مریخ حرکت کنند. تجربه دیدن کیهان درست همان‌طور که چاندرا به ثبت رسانده، تجربه عالی برای کاربران و به‌ویژه کسانی است که دوست دارند اطلاعات خود را از طریق رسانه‌های اجتماعی به دست آورند.
منبع: space
۵۴۳۲۳