غزال زیاری: اخیراً دولت چین تمرینات نظامی گسترده‌ای را در اطراف تایوان برگزار می‌کند که احتمالاً در واکنش به انتخاب رئیس‌جمهور جدید تایوان (طرفدار پروپاقرص استقلال این کشور) است.
از سوی دیگر تایوان هم با استقرار موشک‌های ضدکشتی مافوق‌صوت و کشتی‌های گارد ساحلی در خطوط ساحلی‌اش، واکنش نشان داده است که به نحوی واکنشی به محاصره یا تهاجم بالقوه چین تلقی می‌شود. رسانه‌های دولتی چین هم از احتمال وقوع چنین درگیری‌هایی خبر می‌دهند. در واکنش به این ماجرا، چین نیز تعداد زیادی نیروی زمینی را به خط ساحلی خود منتقل کرده است. از سوی دیگر مطبوعات دولتی چین اخیراً مدعی شده‌اند که این کشور در ماه ژوئن به تایوان حمله خواهد کرد.
این دقیقاً همان چیزی است که دنیا و به‌ویژه تایوانی‌ها مدت‌هاست نگرانش بودند؛ اقدام نظامی چین علیه جزیره تایوان.
در این وضعیت، نیروی دریایی آمریکا حس می‌کند به افزایش قابلیت‌های زیردریایی و وسایل نقلیه زیردریایی بدون سرنشین (UUV) برای مقابله با سیستم‌های ضد دسترسی/منع منطقه (A2/AD) چین بیش از هر زمان دیگری نیاز دارد.
کاملاً واضح است که به‌محض اولین شلیک، نیروی دریایی کشورها قبل از هر نیروی دیگری وارد عمل خواهند شد. دراین‌بین قابلیت‌های جامع منطقه‌ای ضد دسترسی/منطقه چین (A2/AD) حسابی نگران‌کننده خواهد بود؛ چرا که اگر این سیستم‌ها مطابق ادعاها عمل کنند، اساساً کشتی‌های جنگی آمریکا و متحدانش حرف چندانی برای گفتن نخواهند داشت.
A2/AD: انکار فرافکنی قدرت
موضوع اصلی قدرت‌نمایی است. چگونه یک نیروی نظامی عمدتاً اعزامی مانند ارتش آمریکا، نه‌تنها نیروها و تجهیزات بلکه محموله‌های مخرب خود را بر فراز اهداف دشمن منتقل کند، آن هم در حالی که اهداف موردنظر با شبکه غیرمتمرکز و یکپارچه‌ای از موشک‌ها، راکت‌ها و سلاح‌های هایپرسونیک منطقه‌ای به‌طور کامل دفاع شوند؟ سلاح‌هایی که هزینه تولید و استقرار آن‌ها در مقایسه با پلتفرم‌های آمریکایی و متحدانش بسیار ناچیز است ولی تجهیزات آمریکایی را به‌خوبی ردیابی می‌کنند و هدف قرار می‌دهند.
نکته کلیدی همین‌جاست؛ چراکه همین سیستم‌های تسلیحاتی (موشک‌ها و تسلیحات مافوق صوت)، درصورتی‌که با مجموعه قابل‌اعتمادی از حسگرهای دوربرد در راستای شناسایی، مکان‌یابی و ردیابی کشتی‌های جنگی آمریکا همراه نشوند، فایده‌ای نخواهند داشت.
به همین خاطر چین سلاح‌های A2/AD خود را با چنین حسگرهایی همراه کرده است. این سیستم‌های ردیاب می‌توانند تا برد ۱۰۰۰ کیلومتری از محل استقرارشان را پوشش دهند و با طیف گسترده‌ای از فناوری‌ها، از سیستم‌هایی با تکنولوژی ابتدایی (مثل بالن‌های مجهز به سنسور که به جو پرتاب می‌شوند) تا فناوری‌های پیشرفته (مثل ماهواره‌های نظارتی مبتنی بر هوش مصنوعی) همراه شوند.
درنتیجه آمریکایی‌ها باید یاد بگیرند که نه‌تنها از راه دور بجنگند، بلکه باید این کار را به شیوه‌ای مخفیانه‌تر، سریع‌تر و ایمن‌تر انجام دهند. همین‌جاست که نیروی زیردریایی آمریکا اهمیت زیادی پیدا می‌کند. قرارداد زیردریایی هسته‌ای بین استرالیا، بریتانیا و آمریکا (AUKUS) که در سال ۲۰۲۱ رسمی شد، اقدام مهمی در این راستا بود.
واقعیت نگران‌کننده آن است که پنتاگون به دلیل محدودیت در کارخانه‌های کشتی‌سازی آمریکا، نمی‌تواند زیردریایی‌های کافی را برای نبرد با چین در دسترس داشته باشد؛ اما در این شرایط نیاز به افزایش سریع قابلیت‌های زیردریایی، نه‌تنها برای آمریکا، بلکه در کارخانه‌های کشتی‌سازی نیروی دریایی متفقین بیش از هرزمان دیگری احساس می‌شود. فناوری دیگری که در سال‌های آینده ضروری به نظر می‌رسد، وسایل نقلیه بدون سرنشین زیرآب (UUV) است.
در حال حاضر پنتاگون مشغول آزمایش نسخه‌های پیچیده‌تر این فناوری است و امیدوار است تا بتواند این سیستم‌ها را به‌خوبی ارتقا دهد و در عین مخفی‌کاری، آن‌ها را به‌اندازه کافی به سواحل دشمن نزدیک کند؛ آن هم به‌نحوی‌که سلاح‌های شناسایی چینی و A2/AD نتوانند متوجه حمله این UUVها شوند.
آینده از آن تکنولوژی جدید است
در این‌بین، اهمیت کانسپت تجربی ادغام قابلیت حمله هوایی ناوهای هواپیمابر با زیردریایی‌ها اهمیت پیدا می‌کند. این مفهوم اولین بار در سال‌های پایانی جنگ جهانی دوم، توسط نیروی دریایی امپراتوری ژاپن (IJN) مطرح شد.
زمانی که نیروی دریایی ژاپن در نبرد با آمریکا، ناوهای هواپیمابرش را از دست داد، مهندسان ژاپنی به فکر ساخت زیردریایی تخصصی‌ای افتادند که می‌توانست هواپیمایی دریایی را پرتاب کند. آن هواپیمای دریایی، مجهز به اژدر بود و زیردریایی می‌توانست مخفیانه تا کانال پاناما سفر کند و هواپیماهای دریایی را مستقر کند تا آن هواپیماها کانال پاناما و اطرافش را بمباران کنند.
در آن زمان حتی نمونه اولیه‌ای هم ساخته شد و مورد آزمایش قرار گرفت ولی درنهایت در پایان جنگ به دست آمریکایی‌ها افتاد.
به نظر می‌رسد این ایده بسیار درخشان اگر با فناوری‌ها و نیازهای مدرن تطبیق داده شود، به‌خصوص در عصر A2/AD، به ساخت زیردریایی هواپیمابر خواهد انجامید. این زیردریایی‌ها به جای پرتاب هواپیماهای دریایی، می‌توانند انبوهی از پهپادها را در مناطق موردنظر مستقر کنند.
منبع: nationalinterest
۵۴۳۲۱