خبر فرهنگی هنری : «آزرم» روایت مستند یک دفاع تاریخ‌ساز

«آرزم» را می‌توان روایت تصویری روشنگرانه از جنگ تحمیلی عراق علیه ایران اسلامی دانست که عوامل اصلی وقوع آن را در ایران تجزیه و تحلیل می‌کند. در این روایت از ماجرا‌های پشت‌پرده وقوع جنگ که تاکنون ناگفته مانده برای مخاطبان رونمایی می‌شود. مستند با بیان ناگفته‌ها به‌دنبال کشف حقیقت جنگ‌تحمیلی است. می‌توان گفت به‌رغم روایت‌های غلط و بی‌اساس برخی از رسانه‌های غربی به‌ویژه بی‌بی‌سی و دیگر شبکه‌های وابسته به استکبار جهانی درخصوص وقوع جنگ‌تحمیلی، این مجموعه واقعیت‌های ریشه‌ای واقعه را براساس اسناد و پژوهش‌های انجام شده نمایان می‌کند. در پی پخش سری اول مجموعه مستند آرزم از شبکه افق سیما با داوود مرادیان، تهیه‌کننده این اثر گفت‌و‌گویی داشته‌ایم.

۱۰۰ قسمت از دفاع‌مقدس

آرزم در لغت به معنای جنگ، هماوردی، پنجه‌در‌پنجه‌شدن و امثال آن استفاده می‌شود که هم‌راستا با محتوای مستند انتخاب شده است. مرادیان، تهیه‌کننده مجموعه با اشاره به معنای لغوی کلمه آرزم خاطرنشان کرد: مجموعه تلویزیونی آرزم یک مجموعه ۱۰۰ قسمتی است و به‌گونه‌ای طراحی شده که در سه فصل به جنگ تحمیلی می‌پردازد؛ فصل اول آن مربوط به ریشه‌های جنگ است یعنی از سال ۱۳۰۰ شمسی تا سال ۱۳۵۷ که در این بخش ریشه‌های جنگ در سلسله پهلوی مورد بررسی قرار می‌گیرد. حدود ۱۳ قسمت آماده شده که هم‌اکنون در حال پخش از شبکه افق است. بقیه فصل اول که بین ۲۰ تا ۲۳ قسمت است برای دهه‌فجر امسال آماده خواهد شد. پس از پخش کامل فصل اول از شبکه افق رسانه‌ملی، گروه تهیه و تولید این مجموعه، استراحتی خواهند داشت و برای فصل دوم -که از سال ۱۳۵۷ تا ۱۳۶۷ است – کار تولید را آغاز خواهیم کرد. در این فصل به اتفاقات جهانی در جنگ تحمیلی نگاهی داشتیم. فصل دوم و سوم این مجموعه در واقع در دل یکدیگر پخش و تولید خواهد شد.

تهیه‌کننده مجموعه تلویزیونی «آرزم» همچنین افزود: همزمان به ماجرای جنگ هم می‌پردازیم، یعنی برعکس آنچه دیگران یعنی برخی از رسانه‌های مغرض و دشمن مثل بی‌بی‌سی بیان می‌کنند که ریشه جنگ به سال ۵۷ برمی‌گردد و به مواجهه امام‌خمینی (ره) با صدام تاکید دارد، درحقیقت ما در این مجموعه می‌خواهیم روایت کنیم که ریشه آغاز شروع جنگ از زمان امیر‌کبیر بوده و در آن مقطع با مذاکره حل شده و درنهایت کسی که بذر جنگ‌تحمیلی را کاشته رضاخان قلدر بوده که براساس اسناد و مدارک ما در مجموعه آرزم به آن می‌پردازیم.

وی افزود: در ساخت هر مستند به‌ویژه آثار تاریخی، تامین منابع آرشیوی از اهمیت بالایی برخوردار است. مرادیان در‌این‌باره توضیح داد: عمده تصاویر آرشیوی ما خارج از سازمان صداوسیما تهیه شده است، البته نقطه‌ضعف ماجرا هم همین است،، چون برآورد قابل‌توجهی برای خریداری از آرشیو بین‌المللی وجود ندارد، مجبوریم از نسخ کم‌کیفیت‌تر استفاده کنیم، اما به‌هرحال استفاده از آرشیو‌های غنی مثل آرشیو صداوسیما و نوین بودن تصاویر، برنامه را خیلی جذاب می‌کند.

وی افزود: به هرحال روایتی که در این مجموعه استفاده می‌شود بسیارجذاب است. در مجموعه آرزم از هوش‌مصنوعی برای متحرک‌سازی یک‌سری عکس‌ها و افزایش کیفیت اسناد بهره بردیم، همچنین مطبوعات دوران پهلوی را روزشمار مطالعه، بررسی و گزینش کردیم یعنی در ۱۳ قسمت که تولید شد روزنامه‌های مورخ ۱۳۰۱ تا سال ۱۳۴۶ را مورد بررسی قرار دادیم. این امر نشان می‌دهد که موضوع چقدر اهمیت دارد و دقیق دنبال می‌شود.
 
مرادیان از تهیه‌کنندگان باسابقه است که تا امروز مستند‌هایی را در حوزه مسکن، دفاعی، امنیتی و… برای رسانه‌ملی تولید کرده است. او با اشاره‌ای به این سابقه می‌گوید: می‌توانم اذعان کنم که مجموعه مستند آرزم در تداوم ماجرای مستند «کلاشینکف‌های آمریکایی» است که مکرر از شبکه‌های تلویزیونی رسانه‌ملی پخش شد و تاثیرگذار بود. درواقع این مجموعه در ادامه آن مستند تولید و پخش می‌شود و موضوعش نگاه تحلیلی و اثبات نگاه امام‌خمینی (ره) به رخداد‌های تاریخی است.

تمامی موضوعات مجموعه مستند آرزم حول‌محور دوران دفاع‌مقدس است. این تهیه‌کننده عنوان کرد: پیش‌بینی برای تولید ۱۰۰ قسمت این مجموعه دشوار به‌نظر می‌رسد؛ چراکه تا‌کنون به‌سختی توانستیم این ۱۳ قسمت را تولید کنیم. چندان از سوی نهاد‌ها و ارگان‌های مربوط حمایت نمی‌شویم و به‌تن‌هایی حرکت می‌کنیم.

تهیه‌کننده مجموعه مستند آرزم در ادامه گفت: پنج قسمت اول این مجموعه که از شبکه افق پخش شده به ماجرای رضاخان و حکومت سلطنتی عراق می‌پردازد و کودتا علیه حکومت سلطنتی عراق و ماجرای درگیری بین مصر و عراق که درواقع لذت‌بردن شاه ایران از این درگیری و ماجرای جمهوری عربی را بررسی کرده‌ایم و در قسمت‌های بعدی که الان در حال پخش است، کودتا علیه جمهوری نخست عراق، روی‌کارآمدن جمهوری دوم عراق، چگونگی ادامه پیدا‌کردن طرح جداشدن سرزمین‌های ایران به سود عراق (که از زمان حکومت سلطنتی عراق مطرح شد و در کودتای تداوم پیدا کرد. کودتاگران جمهوری دوم عراق آن را ادامه دادند تا مرگ عبدالسلام عارف و روی‌کار آمدن عبدالرحمان عارف، برادرش) و… را نشان می‌دهیم. در ادامه بیان می‌کنیم برای اولین‌بار یک نفر از جمهوری عراق تصمیم می‌گیرد وارد ایران شود. ماجرای ورودش به ایران و تاثیرش بر روابط بین‌المللی، تاثیرش بر خوانش بعث از روابط با ایران و دیدار از ایران که منتج به کودتای حزب بعث علیه عبدالرحمان شد؛ روی‌کار آمدن حزب بعث عراق به رهبری حسن البکر و… در این ۱۳ قسمت به‌تصویر کشیده می‌شود. بعد از این ۱۳ قسمت و در قسمت‌های بعدی مجموعه مستند آرزم ماجرا‌های صدام و حسن البکر را تا سال۱۳۵۷ روایت خواهیم کرد.