به گزارش ایسنا، امروز ۹ دی ۱۴۰۳ خورشیدی به اهم مناسبت‌ها و اتفاقات تاریخی این روز می‌پردازیم.
ترور نافرجام شیخ فضلالله نوری- ۱۲۸۷
شیخ فضل‌اللَّه نوری از جمله روحانیون موثر در مشروطه بود. اوتِز مشروطه مشروعه را مطرح کرد و بستر تحصن مردم در حرم حضرت عبدالعظیم علیه استبداد را به وجود آورد.
وی از جمله رهبران مشروطه بود که در برابر زور و جدایی دین از سیاست سر تسلیم فرود نیاورد به همین دلیل دشمنانش طرح ترورش را با همکاری سیاستمداران انگلیسی در ایران تهیه کردند و از طریق وابستگان به سفارت این کشور در ایران به اجرا گذاشتند.
شخصی به نام «کریم دواتگر» این طرح شوم را زمان بازگشت شیخ به منزلش در محدوده خانه علی‌رضاخان عضدالملک اولین نایب‌السلطنه احمدشاه قاجار اجرا کرد.
احمد کسروی از نویسندگان آن زمان واقعه ترور شیخ فضلالله نوری را اینگونه ثبت کرد: «جمعه‌شب بود و شیخ از دیدن کسی برمی‌گشت که هنگام پیاده شدن از درشکه توسط شخصی که بعد معلوم شد کریم دواتگر است به وسیله شِشلولی هدف قرار گرفت.
گلوله‌ها به سه نفر از همراهان شیخ خورد و شیخ هم مجروح شد، ولی جان سالم به در برد. کریم که خود را گرفتار اطرافیان دید، زیر گلوی خود گلوله‌ای شلیک کرد که از گونه‌اش خارج شد. مجروحان را به خانه شیخ بردند و به مداوای ایشان پرداختند. کریم نیز مانند بقیه مجروحان بهبود یافت و به جرم این اقدام به زندان افتاد.»
اگرچه بعد از دستگیری کریم، شیخ او را بخشید، ولی در بازجویی از وی، اسامی افرادی به میان آمد که با سفارت انگلیس در ارتباط بودند.
کریم دواتگر ۸ سال بعد از شهادت شیخ فضل‌اللَّه نوری به دست همفکرانش در کمیته مجازات که برای ترور شخصیت‌های مخالف مشروطه تشکیل داده بودند، به جرم قتل و اخاذی به قتل رسید. سایر اعضای کمیته مجازات نیز به مرور زمان لو رفتند. عده‌ای دستگیر و اعدام شدند و عده‌ای دیگر فراری کردند.
روز بصیرت و میثاق امت با ولایت ۱۳۸۸
روز ۹ دی ۱۳۸۸ به نام «بصیرت و میثاق امت با ولایت» نام‌گذاری شد و هیات‌های عزاداری با حضور در خیابان‌های منتهی به میدان انقلاب تهران در حمایت از حریم ولایت فقیه به دفاع از ارزشها و اهداف اسلامی پرداختند.
رهنمودها و روشنگری‌های مقام معظم رهبری از عوامل اصلی ظهور حماسه ۹ دی و حضور هیات‌های عزاداری در صحنه دفاع از ارزشهای انقلاب و نظام بود.
در تقویم خورشیدی مناسبت‌های دیگری چون دستگیری میرزاعلی آقا ثقه الاسلام تبریزی مجتهد بزرگ و مبارز تبریز و ۲۰۰ نفر دیگر توسط گماشتگان کنسولگری روسیه در ایران در سال ۱۲۹۰، قتل راسپوتین مرد مرموز دربار تزار روس توسط پرنس یوسوپف با همراهی گراندوک دیمتری عموزاده تزار در سال ۱۲۹۵، تصویب عضویت ایران در جامعه ملل از سوی مجلس شورای ملی در سال ۱۳۰۰، انتصاب دکتر احمد متین دفتری به کفالت وزارت دادگستری در دوره سلطنت رضا شاه در سال ۱۳۱۱، انتصاب عمادالسلطنه فاطمی به استانداری فارس در سال ۱۳۲۵، آتش‌سوزی در بخش وسیعی از جنگل‌های شمال کشور در سال ۱۳۲۹، ورود آیت‌اللَّه سید حسین طباطبایی بروجردی به قم در سال ۱۳۲۳، خرید ۵۰ دستگاه لکوموتیو دیزلی از امریکا در سال۱۳۳۶، تقسیم تهران به ۱۰ منطقه و انتصاب یک شهردار برای هر منطقه در سال ۱۳۴۱، معرفی شاپور بختیار به عنوان نخست وزیر خاندان پهلوی در سال ۱۳۵۷، اخراج ۳۰ هزار ایرانی از عراق به ادعای وزارت کشور دولت امیرعباس هویدا در سال ۱۳۵۰ و انتصاب عباس آرام وزیر اسبق امور خارجه به نمایندگی مجلس سنا در سال ۱۳۵۵ به ثبت رسیده است.
رویدادهای مهم تقویم قمری به این شرح است:
درگذشت شاعر معروف شیعه- ۳۹۱
ابوعبداللَّه حسین بن احمد بن حجاج معروف به ابن‌حجاج ادیبی فاضل و ماهر بود که با سید مرتضی و سید رضی از دانشمندان قرن ۴ هجری در یک عصر زندگی می‌کرد. او از شعرای دوستدار اهل‌بیت رسالت و دشمن سرسخت دشمنان دین بود و در هر مورد اشعار فراوانی سروده است.
مشهور است که در خوابِ سید رضی ابن حجاج از جانب اهل بیت به عنوان شاعر اهل بیت مطرح شده است. از آثار ابن حجاج، میتوان به دیوان ۱۰ جلدی او اشاره کرد که در موزههای مختلف جهان نگهداری می‌شود.
وی در مکانی بین بغداد و کوفه وفات یافت و طبق وصیت ابن حجاج، بدنش را در سمت پایین پای امام موسی کاظم(ع) دفن کردند.
پناهنده شدن محمدعلی شاه قاجار به سفارت روس- ۱۳۲۷
با گسترش آتش انقلاب مشروطه به اقصی نقاط کشور مشروطه‌خواهان قصد فتح تهران را کردند و با فتح تهران شاه قاجار به سفارت روسیه پناهنده شد.
در نبردی که بین قوای محمدعلی شاه قاجار و آزادیخواهان در نزدیکی تهران اتفاق افتاد، قوای دولت شکست خوردند و طرف پیروز در ۲۴ جمادی الثانی ۱۳۲۷ به سمت تهران حرکت کرد. درگیریها در تهران ادامه یافت و سرانجام تهران توسط مشروطه‌خواهان سقوط کرد.
محمد علی شاه که خود را در برابر آزادی خواهان ناتوان دید در روز ۲۷ جمادی الثانی به سفارت روسیه پناهنده شد و لیاخوف روسی نیز خود را به فاتحان تهران تسلیم کرد. بعد از ظهر همان روز، در جلسهای فوقالعاده محمدعلی شاه از سلطنت کنار گذاشته شد و فرزند ۱۱ سالهاش احمد میرزا به عنوان پادشاه معرفی شد.
چون احمد شاه کودک بود، نیابت سلطنتش به عضدالملک، رییس سالخورده ایل قاجار سپرده شد و بدین ترتیب دوره استبداد صغیر که ۱۳ ماه طول کشید، پایان یافت.
رحلت آیت‌اللَّه میرزا ابوالحسن مشکینی- ۱۳۵۸
میرزا ابوالحسن مشکینی عالم دینی، فقیه اصولی و مدرس برجسته حوزه علمیه نجف اشرف در سال ۱۳۰۵ در اطراف اردبیل به دنیا آمد.
وی از نوجوانی در محضر درس علمای برجسته عصر خویش حضور یافت و در نهایت، عالمی توانا شد. میرزای مشکینی در ۲۳ سالگی راهی نجف شد و از محضر درس حضرات آیات آخوند خراسانی، شیخ الشریعه اصفهانی و سید محمد کاظم یزدی بهرهمند شد.
بعدها به کربلا رفت و در درس میرزا محمدتقی شیرازی شرکت کرد. میرزا ابوالحسن مشکینی در فقه، اصول فقه و تفسیر از دانش در خورِ توجهی برخوردار بود. از میرزا ابوالحسن مشکینی آثار بسیاری بر جای مانده است که از بین آنها میتوان به «حاشیه بر مکاسب» شیخ انصاری و «الفوائدُ الرّجالیه» و «المناسک» اشاره کرد.
میرزا سرانجام در ۵۳ سالگی در کاظمین وفات کرد و پیکرش پس از انتقال به نجف در صحن شریف علوی به خاک سپرده شد.
رویدادهای مهم این روز در تقویم میلادی به این شرح است:
آزمایش اولین ماشین بخار جهان-۱۷۷۰
نخستین اتومبیل بیش از دو قرن پیش اختراع شد. سازنده آن یک مهندس فرانسوی به‌نام ژوزف کونیو بود که در ارتش خدمت می‌کرد و تجربه زیادی در ساختن ابزارها و ماشین‌آلات داشت.
اتومبیل اختراعی او که اکنون در موزه نگهداری می‌شود برای حمل‌ونقل توپ و ساز و برگ جنگی ساخته شده بود که دارای سه چرخ چوبی مانند چرخ‌های گاری بود.
بدنه آن هم از چوب بود و در جلوی آن یک دیگ بزرگ فلزی قرار گرفته بود که در آن آب ریخته می‌شد و آب با حرارت آتش ناشی از ذغال‌سنگ بخارآب تولید می‌کرد و نیروی محرکه بخار آب، اتومبیل را به حرکت درمی‌آورد.
حداکثر سرعت این اتومبیل ۴ کیلومتر در ساعت بود به‌علاوه چون آب موجود در دیگ به سرعت تبخیر می‌شد، هر ۱۵ دقیقه اتومبیل باید متوقف می‌شد و در دیگ آن آب ریخته می‌شد.
در تقویم میلادی مناسبت‌های دیگری چون درگذشت کِلِمِنْسْ مِتِرنیخ صدراعظم معروف و مقتدر اتریش در سال ۱۸۵۹، درگذشت لئوپولد کرونکر، ریاضی‌دان و منطق‌دان آلمانی در سال ۱۸۹۱، مرگ رایْنِر ماریا ریلْکه بزرگترین شاعر آلمانی قرن بیستم در سال ۱۹۲۶، امضای قرارداد استقلال ایرلند بین رهبران ایرلند و انگلستان در سال ۱۹۳۷، تأسیس صندوق بین المللی توسعه کشاورزی وابسته به سازمان ملل متحد در سال ۱۹۷۷ و درگذشت آندری تارکوفسکی، کارگردان و فیلمساز روسی در سال ۱۹۸۶ به ثبت رسیده است.
انتهای پیام