به نقل از ایسنا، امین دالوند از کارشناسان و اعضای انجمن نجوم آماتوری ایران در کنار توضیحاتی از مختصات آسمان و صورتهای فلکی از افسانههای نجومی میگوید که اطلاعات علمی در کنار افسانهها و گذر شهابهای پرساوشی، لذت دوچندانی به رصد شبانه میدهد.
اولین چیزی که در تاریکی آسمان کویر خودنمایی میکند، نوار درخشان کهکشان راه شیری (Milky Way Galaxy) است و دالوند از آن به عنوان “راه کاه کشان” یاد میکند، زیرا در افسانههای کهن آمده است که شبی پیرمردی با گاریاش از این جاده آسمانی عبور میکرد که ذرات طلایی کاه او در مسیر آسمان ریخت و جاده کاه کشان را بر جای گذاشت و این چنین آسمان شبهای ما از شمال شرق تا جنوب غرب با کاههای طلایی آن پیرمرد مسافر آسمان، درخشان شد و ما درخشش ۲۰۰ تا ۴۰۰ میلیارد ستاره درخشان را در این راه ستارهای میبینیم. هرچند که در برخی فرهنگها کهکشان راه شیری را رودخانهای نقره ای (اساطیر چین) و یا رودخانهای از شیر (اساطیر یونان) میدانند.
وی با ما از ۱۰ ستاره درخشان آسمان شب میگوید و بیان میکند که هر چه قدر (روشنایی ظاهری) یک جرم سماوی به سمت اعداد منفی میل کند، از درخشندگی بیشتری برخوردار است.
رتبههای اول تا دهم ستارگان درخشان آسمان شب به این شرح است:
رتبه اول: آلفای سگ بزرگ (Sirius) یا شِعرای یَمانی که در پارسی آن را شباهنگ می نامند و اشاره به ایزد باران یا “تیشتر” دارد.
رتبه دوم: آلفای کارینا (Canapus) یا ستاره سهیل
رتبه سوم: آلفای سنتورس (Alpha Centauri)
رتبه چهارم: آلفای عوا (Arcturus)، خرسبان یا سماک رامح
رتبه پنجم: آلفای چنگ (Vega) یا کرکس نشسته
رتبه ششم: آلفای ارابه ران (Capella) یا ستاره عیوق
رتبه هفتم: بتای شکارچی (Rigel) یا قدم الجبار
رتبه هشتم: آلفای سگ کوچک (Procyon) شِعرای شامی
رتبه نهم: آلفای آخر النهر (Achernar) یا ظلیم
رتبه دهم : آلفای شکارچی (Betelgeuse)، ابط الجوزا یا خانه دوپیکران
ما یاد میگیریم که کوچکترین صورتهای فلکی آسمان نیمکره شمالی روباهک (Vulpeculae)، تیر (Sagitta)، دلفین (Delphinus)، سر اسب (Equuleus) و شیر کوچک (Leo minor) هستند. چهارتای اول در محدوده مثلث تابستانه قرار دارند.
در اساطیر کهن، دلفین را نماد دوست و نجات دهنده خدایان و انسانها معرفی میکردند و به نظر می رسد صورت فلکی تیر یادآور کوپید ایزد عشق و تیری باشد که از کمان هرکول رها شد و عقاب زئوس و دیگر مرغان ستومفالیسی (پرندگان آدمخوار در کنار دریاچه ستومفالوس در آکادریا) را کشته باشد.
علاوه بر آن، صورت فلکی روباه که تنها از سه ستاره اصلی تشکیل شده، شبیه یک “چوب لباسی” است و زیباترین جرم در محدوده آن، سحابی دمبل یا M۲۷ است.
۵۸۵۸