جتهای جنگنده در نبردهای امروزی به نوعی تعیین کننده برنده هستند و هر قدر یک کشور بتواند در حوزه هواپیماهای جنگی به توسعه یافتگی برسد، شانس بیشتری برای بقا و پیروز شدن در میادین نبرد دارد. رقابت روسیه، آمریکا و چین در این حوزه تماشایی و در عین حال ستودنی است.
با جنگنده میگ ۱.۴۴ بیشتر آشنا شوید
بیایید ماجراجویی جنگندههای برتر دنیا را با اف ۲۲ رپتور یا میگ ۱.۴۴ روسیه آغاز کنیم. F-۲۲ رپتور یکی از جنگندههای مهیب و پرابهت آمریکا بوده که نسل پنجمی به شمار میرود و تنها در خدمت ارتش این کشور است و حتی با متحدان آمریکا به اشتراک گذاشته نشده است.
اتحاد جماهیر شوروری برای حفظ قدرت خود و رقابت با اف ۲۲ رپتور (ساخته شده توسط لاکهید مارتین) پروژهای را آغاز کرد که منجر به طراحی و ساخت میگ ۱.۴۴ شد. قابلیتهای پیشرفته F-۲۲ آن را تبدیل به یکی از گران ترین هواپیماهای جنگنده تولید شده تا به امروز کرده است.بدون احتساب هزینههای تحقیق و توسعه، برآورد شده هر یک جت جنگنده اف ۲۲ نزدیک به ۱۵۰ میلیون دلار خرج برداشته است. اف ۲۲ با هدف جایگزینی ناوگان قدیمی F-۱۵ و F-۱۶ توسعه یافت.
طراحی MiG ۱.۴۴ روسها صرفا روی کاغذ ماند و جالب اینجاست اتود اولیه این هواپیما ترکیبی شگفت انگیز از ویژگیهای پنهان کاری و قدرت مانور عالی داشت. شرکت هواپیماسازی شوروی با نام MiG برای طراحی نسل پنجم جنگنده تاکتیکی چندمنظوره در سال ۱۹۸۳ میلادی انتخاب شد. (تقریبا همان زمانی که ایالات متحده کار بر روی جنگنده تاکتیکی پیشرفته خود را آغاز کرد که در نهایت منجر به تولید و ساخت اف ۲۲ رپتور شد)
در همان سالها شرکت هواپیماسازی سوخو به طور همزمان روی نمونه اولیه جنگنده نسل پنجم دیگری بود که نهایتا منجر به ساخت هواپیمای آزمایشی S-۳۲ با بالهای رو به جلو شد. روسها نام این جنگنده را در ابتدا S-۳۷ گذاشتند و سپس سوخو ۴۷ نامیده شد. نخستین پرواز نمونه اولیه در سال ۱۹۹۷ بود و در نهایت به دستور وزارت دفاع روسیه، پروژه جدیدی به نام PAK-FA روی کار آمد.
گرچه جنگنده میگ میتوانست نخستین نمونه از جت جنگنده نسل پنجم خود را در سال ۲۰۰۰ به پرواز درآورد اما به علت محدودیتهای بودجه، پرواز آزمایشی به مدت ۹ سال به تعویق افتاد. پروژه میگ ۱.۴۴ در نهایت محرمانگی و پنهان کاری متوقف شد و سپس به زباله دانی تاریخ رفت تا سوخو بتواند مجوز آغاز پروژه PAK-FA را دریافت کند.
اولین و آخرین بار در سال ۲۰۱۵ بود که در نمایشگاه بین المللی هوایی مسکو از جت جنگی میگ ۱.۴۴ رونمایی شد و کارشناسان توانستند نگاهی اجمالی به پرنده جدید روسیه بیندازند. مطابق با فلسفه طراحی و توسعه جنگندههای روسی، این هواپیما برای نبردهای نزدیک طراحی شده بود.
مدل مفهومی هواپیمای جنگی MiG-۱.۴۲/.۴۴ به منظور رسیدن به حداکثر سرعت کروز ۲.۵ ماخ طراحی شده و میتواند موشکهایی را به عقب شلیک کند تا در داگ فایتها (به نبردهای هوایی میان جنگندههای دو یا چند کشور که از فاصله نزدیک صورت میگیرد، گفته میشود) در مقابل آمریکایی پیروز گردد.
طول این هواپیما اندکی بیش از ۷۱ فوت و طول بال آن ۵۵ فوت و ۹ اینچ (۱۷ متر) بود و شباهت زیادی به جنگنده معروف یوروفایتر تایفون داشت. گفته شده نخستین جت رادارگریز چین، چنگدو J-۲۰ از میگ ۱.۴۴ الهام گرفته است چرا که یکی از کارشناسان نظامی روسیه طی یک مصاحبه به شباهتهای این دو هواپیمای جنگی اشاره کرد. وی گفته: به نظرم، این جت جنگی بر اساس میگ ۱.۴۴ روسی ساخته شده است. در واقع این هواپیما برای رقابت با PAK-FA در مرحله طراحی اولیه ساخته شد و اولین پرواز خود را در سال ۲۰۰۰ انجام داد. هواپیمای چینی بسیار شبیه به نمونه روسی است و هر دو MiG ۱.۴۴ و J-۲۰ دارای پیکربندیهای کانارد بال دلتا و یک بخش دم V شکل با موتورهای نزدیک به هم هستند. به طور رسمی اعلام نشده اما J-۲۰ از پیشرانه AL-۳۱F ساخته شده توسط Salut استفاده میکند که قبلا به قیمت نیم میلیارد دلار خریداری شدهاند.
مدل اولیه میگ ۱.۴۴ قادر است با قابلیتی به نام سوپر کروز تا ۱.۵ برابر سرعت صوت را بدون استفاده از پس سوز پرواز کند و به سقف پروازی ۱۷۰۰۰ متر برسد. این جنگنده حداقل روی کاغذ مجهز به زرادخانه قابل توجهی شامل موشکهای نیمه فعال R.۷۷، موشکهای هوا به هوا، موشکهای گرمایاب کوتاه برد R-۷۳ و راکتهای هوا به هوای مافوق صوت دوربرد R-۳۷ میشود. اگر موشکهای فوق در تخریب اهداف ناکام شوند، یک توپ خودکار به نام Gryazev-Shipunov GSh-۳۰-۱ میتواند از اهداف نزدیک دفاع کند.
جنگنده نسل ۵ مجهز به فناوریهای شناساگریزی بود که به آن کمک میکرد در رادار مشاهده نشود. تکنولوژیهای پنهان کاری عموما روی دو چیز تمرکز میکنند: کاهش بازتاب یا انتشار سیگنالهای رادار. برنامه این بود که میگ ۱.۴۴ دارای مواد جاذب رادار باشد تا به آن کمک کند از دید رادارها مخفی بماند. همچنین برای کاهش وزن هواپیما از مواد خاصی در ساخت بدنه و بال آن استفاده شد.
کانونهای داغ رادار بدنه هواپیما مانند لبههای بال و ورودیهای پیشرانه، مورد توجه ویژه قرار گرفتند. از این رو ورودیهای موتور میگ ۱.۴۴ انحنا داشت. همچنین ورودیهای سرپانتین به نحوی طراحی شدند که سیگنالهای رادار ورودی را به سمت خود پرتاب کنند؛ به این امید که آنها را منحرف کنند.
میگ ۱.۴۴ – سوپرجنگنده روسیه
با وجود کمبود بودجه و تعطیل شدن پروژه MiG ۱.۴۴، کارشناسان ظرفیت پنهان کاری این هواپیمای جنگی را زیر سوال بردند. جت جنگنده میگ ۱.۴۴ مجهز به کانارد است؛ بالهای کوچکی در عقب یا زیر کابین خلبان وجود دارند تا در موقعیتهای خاص هواپیما را بلندتر کنند. کاناردها یا همان سیستمهای کنترل با مخفی کاری سازگاری ندارند چرا که انعکاس رادار بدنه هواپیما را تقویت میکنند.
این در حالی است که اف ۲۲ رپتور با به حداقل رساندن انعکاس راداری از سطوح کنترلی مانند مجموعه بالها و دم، اثر راداری خود را کاهش میدهد. از نمای رو به جلو، مجموعه دم F-۲۲ قابل رویت نیست و در پشت بالها پنهان میشود و تعداد سطوح قابل مشاهده برای رادار را به حداقل میرساند.
برخلاف جنگنده اف ۲۲ آمریکا، وقتی به میگ ۱.۴۴ روسها از نمای رو به جلو نگاه میکنیم، دو کانارد در یک صفحه افقی قرار نمیگیرند و یک اثر راداری بزرگتر ایجاد میکند. همچنین این جنگنده مجهز به دکلهای برجسته روی بالهای خود برای نصب سلاح یا مخازن سوخت است که مخفی کاری آن را بیشتر به مخاطره میانداخت. حتی اف ۳۵ میتواند به اختیار سوخت یا وسایل موردنیاز را روی بالهای خود حمل کند اما زمانی که از آن استفاده نمیشود، دکلها برداشته میشوند تا از میزان پنهانکاریاش کاسته نشود.
با این اوصاف هواپیمای جنگی میگ ۱.۴۴ با لبههای تیز، ساختارهای بیرون زده و برجسته و شکل زاویهدار، به گونهای ساخته شده که سوالاتی را پیرامون ظرفیت مخفیکاریاش به وجود میآورد. همچنین این جت جنگنده مجهز به دکلهای تسلیحاتی یا سازههای کوچکی زیر بالها است که برخی از آنها به نمای بیرونی هواپیما آسیب میزنند.
۲۲۷۲۲۷