غزال زیاری: یکی از بزرگ‌ترین بخش‌هایی که در انجیل، کتاب مقدس مسیحیان از زندگی عیسی مسیح (ع) گم شده بود، اطلاعاتی درباره دوران کودکی اوست؛ اما در برخی روایات مثل انجیل توماس، درباره سال‌های ابتدایی و معجزه‌آسای زندگی حضرت عیسی (ع) صحبت شده است.
به نظر می‌رسید که اولین نسخه شناخته‌شده مرتبط، کتاب کدکس مربوط به قرن یازدهم پس از میلاد باشد؛ اما حالا با رمزگشایی قطعه‌ای پاپیروس، محققان به متونی قدیمی‌تر از متن قبلی رسیده‌اند. این پاپیروس متعلق به قرن چهارم یا پنجم پس از میلاد مسیح است که فاصله زمانی نزدیک‌تری به دوره میلاد مسیح دارد.
اطلاعات ناقص درباره کودکی حضرت عیسی
عیسی مسیح (ع) یکی از پنج پیامبر اولوالعزم و از تأثیرگذارترین شخصیت‌های تاریخ است؛ اما اطلاعات بسیار کمی درباره دوران کودکی او وجود دارد. تنها در بخشی از انجیل لوقا به نقل‌مکان عیسی مسیح (ع) به اورشلیم (بیت‌المقدس امروزی) در سن دوازده‌سالگی اشاره شده و به‌سختی می‌توان جزئیات بیشتری درباره سال‌های ابتدایی زندگی او به دست آورد.
کتاب مقدس (انجیل)، کتاب آسمانی مسیحیان است ولی در این میان روایات و داستان‌های دیگری وجود دارند که تحت عنوان آپوکریفا شناخته می‌شوند و حاوی محتویات متعددی، از متون تاریخی گرفته تا روایت‌های مذهبی هستند.
در میان این مجموعه از آپوکریفاها که ده‌ها سال است در کتابخانه دولتی و دانشگاه کارل فون اوسیتسکی هامبورگ قرار داشته و هرگز موردتوجه قرار نگرفته بود، قطعه‌ای پاپیروس مصری وجود دارد که با شماره موجودی “P.Hamb.Graec ۱۰۱۱” نام‌گذاری شده بود.
لائوس برکس، متخصص پاپیروس‌شناسی از مؤسسه مسیحیت و باستان در برلین و گابریل نوچی ماسدو از دانشگاه لیژ بلژیک با تجزیه‌وتحلیل این قطعه پاپیروس که تقریباً ۱۰ سانتی‌متر در ۵ سانتی‌متر اندازه داشت و حاوی ۱۳ خط یونانی و ۱۰ حرف در هر خط بود، دریافتند که این برگه، اولین نمونه از انجیل توماس است (کتابی آپوکریفایی که در دوران باستان و قرون‌وسطی رایج بود.)
متنی با دست‌خط ناشیانه
برکس در توضیح بیشتر در این رابطه گفت: «تصور می‌شد که این بخشی از سند روزمره‌ای مثل نامه‌ای خصوصی یا لیست خرید باشد؛ چون دست‌خط آن خیلی ناشیانه به نظر می‌رسید. در ابتدا متوجه کلمه عیسی در داخل متن شدیم. سپس با مقایسه آن با نسخه‌های پاپیروس‌های دیجیتالی دیگر، حرف‌به‌حرف آن را رمزگشایی کردیم و متوجه شدیم که این متن نمی‌تواند سند روزمره‌ای باشد.»
تا قبل از این کشف، نسخه کدکس متعلق به قرن یازدهم میلادی، قدیمی‌ترین نسخه انجیل توماس به شمار می‌رفت؛ اما قدمت این قطعه پاپیروسی به قرن چهارم یا پنجم پس از میلاد مسیح تعلق دارد؛ هرچند که به نظر می‌رسد که متن اصلی در حدود قرن دوم میلادی نوشته‌شده باشد.
این دو پاپیروس‌شناس معتقدند که قطعه بررسی‌شده، احتمالاً تمرین یا مشقی متعلق به مدرسه یا صومعه بوده؛ چرا که دست‌خط آن خیلی ناشیانه است. در این نسخه پاپیروسی، داستانی با نام «جان بخشیدن به گنجشک‌ها» نوشته‌شده که در آن عیسی مسیح (ع) به‌عنوان دومین معجزه‌اش، در نزدیکی رودخانه‌ای خروشان، گنجشک‌هایی را از خاک رس ساخته و به آن‌ها جان می‌دهد.
برکس گفت: «این قطعه برای انجام تحقیقات، گزینه بسیار جالبی است. از یک‌سو دریافتیم که متعلق به قرن چهارم یا پنجم بعد از میلاد مسیح است و تا به امروز قدیمی‌ترین نسخه شناخته‌شده به شمار می‌رود و از سوی دیگر، توانستیم بینش جدیدی در مورد نحوه انتقال متن به دست بیاوریم.»
منبع: popularmechanics
۵۴۳۲۱