خبرگزاری ایکنا درباره کارکرد بین‌الادیانی عاشورا با حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر محسن الویری، مدیرگروه تاریخ دانشگاه باقر العلوم(ع) و سردبیر فصلنامه علمی پژوهشی تاریخ اسلام، گفت‌وگو کرده است که خلاصه اظهارات او را به نقل از پایگاه فکر و فرهنگ مبلغ می خوانید:
* عاشورا و فرهنگ عاشورا از چند جنبه آموزه‌هایی مشترک با دیگر ادیان ابراهیمی و یا فرهنگ‌های مشابه با آنها دارد:
یک. معرفی امام حسین(ع) به عنوان میراث‌بر پیامبرانی همچون موسی کلیم الله و عیسی روح الله
دو. اثرپذیری بخش‌هایی از سنت عزاداری شیعیان از عزاداری مسیحیان
سه. علاقه‌مندی یهودیان و مسیحیان به حضور در مراسم عزاداری امام حسین(ع)
چهار. بازتاب عاشورا در ادب مسیحی
پنج. پژوهش‌های پیروان ادیان دیگر درباره عاشورا
شش. یکسانی‌های پاره‌ای تحلیل‌ها از عاشورا و مصائب مسیح
* لازم نیست که قرائت نو و ویژه ادیان مختلف از عاشورا را ارائه کنیم، همین که مطالب سست و بی‌پایه را مطرح نکنیم و به نیازهای بشر امروز توجه کنیم و تعظیم شعائر حسینی را متناسب با آن انجام دهیم، از ظرفیت‌های شگفت رسانه و هنر امروز برای انتقال مفاهیم عاشورایی به خوبی بهره ببریم و آموزه‌های مشترک بین ادیانی مانند ستم‌ستیزی، اخلاق‌گرایی، ایثار و فداکاری را برجسته و پررنگ‌تر کنیم، نقش همگرایی بین‌الادیانی عاشورا تقویت خواهد شد.
* عاشورا و فرهنگ عاشورا فراتر از این که بخشی از فرهنگ و اندیشه اسلامی باشد، نماد و بازتاب‌دهنده همه اندیشه‌ها و ارزش‌ها و آموزه‌های اسلامی و معنویت و حق‌طلبی و خداخواهی و عصاره همه جریان حق در طول تاریخ است و به هیچ روی سزاوار نیست که با تعبیر عاشورای ایرانی آن را به خوانش ایرانیان از یک امر اصیل دینی و اسلامی فروبکاهیم و اگر مراد از عاشورای ایرانی این باشد که ایرانیان همچون همه دیگر اقوام مسلمان در مواجهه با این امر دینی فرهنگ ویژه خود را دارند، این حرف درستی است ولی به دلیل بدیهی بودن هیچ دلالت خاصی ندارد. همه اقوام در چگونگی اجرای احکام شرعی و مناسک دینی آداب و رسومی خاص خود را دارند، یعنی با وجود همسانی بن‌مایه احکام و وظایف و تکالیف شرعی جلوه بیرونی آنها نزد اقوام مختلف، متفاوت است.
* امام حسین(ع) در سخنان و موضع‌گیری‌های خود بارها نکاتی را بیان کرده‌اند که نشان می‌دهد تراز و مقیاس و گستره حرکت آن حضرت، همه امت اسلامی است. از جمله مضامینی که در نامه‌ای که در ایام اقامت در مکه برای پنج تن از سران طوائف ساکن بصره نوشتند و یا در سخنرانی مبسوط خود شاید در آستانه ترک مکه در منا که در آن بیش از پانزده بار به پیامبر اعظم(ص) به عنوان یک مرجع فکری و دینی مشترک بین همه مسلمانان استناد کردند.
* مشهورترین سخن امام حسین(ع) در این‌باره همان جمله معروفی است که در آغاز نهضت خود و در آستانه ترک مدینه در قالب وصیت‌نامه‌ای خطاب به برادر ناتنی خود یعنی محمد بن حنفیه، در بیان انگیزه قیام خویش بیان کردند: «و أنّی لم أخرج أشرا و لا بطرا و لا مفسدا و لا ظالما و إنمّا خرجت لطلب الاصلاح فی أمّه جدّی صلّی اللّه علیه و آله.» امام حسین(ع) در این عبارت گستره حرکت اصلاحی خود را به روشنی همه امت پیامبر یعنی امت اسلامی معرفی کردند.
* نگاه امت‌گرا به عاشورا یعنی پیروی کردن از امام حسین(ع) و الگو قرار دادن آن حضرت در تبیین و تعظیم شعائر حسینی، نگاه امت‌گرا یعنی رعایت مصالح و مفاسد جامعه بزرگ اسلامی در چگونگی اقامه عزا بر سالار شهیدان، نگاه امت‌گرا یعنی پرهیز از تنگ‌نظری‌های سرزمینی و نژادی و مذهبی در ترویج مکتب عاشورا، نگاه امت‌گرا یعنی توجه کردن به پیام‌های این نهضت فراتر از یک مذهب یا مکتب یا جریان خاص فقهی، کلامی و سیاسی و اجتماعی و برجسته ساختن پیام‌هایی که گره‌گشای مشکلات همه گروه‌های موجود در امت اسلامی باشد.
* گر بگوییم تبیین و تعظیم فرهنگ عاشورا به گونه‌ای که تنها برای مخاطبان شیعی جاذبه داشته باشد، و معطوف به نیازها و مصالح امت اسلامی نباشد، یک اقدام تقلیل‌گرایانه و جفا در حق آرمان‌های والای این نهضت به شمار می‌رود و نگاه امت‌گرا چاره حل این مشکل و راه دور ماندن از این جفاست.